SADAKANIN ÖNEMİ

 

            Ebu Hüreyre (r.a)’dan rivayet edildiğine görme Resulullah (s.a.v.)  şöyle büyürdü:

İnsanın her bir eklemi için her Allah’ın günü bir sadaka vermek gerekir.

İki kişinin arasını bulman ( halklarında adaletle hükmetmen) bir sadakadır.

Bir kimseye bineğine binerken yardımcı olman veya yükünü hayvanına yüklemesine yardım etmen bir sadakadır.

Güzel söz söylemek sadakadır.

Namaza giderken attığın her adıma bir sadaka sevabı vardır.

Gelip geçenleri rahatsız eden bir şeyi yoldan alıp atman bir sadakadır.

            Allah Teâlâ insanları mükemmel şekilde yaratmıştır. Bu mükemmelliği, mafsalda dediğimiz eklemlerde görmek mümkündür. Eklemler sayesinde insan her türlü hareketi kolayca yapar. Tutar kaldırır, alır götürür, yatar kalkar, eğilir doğrulur. Yaşlılıkla birlikte hareketlerinin azalması, eklem yerlerinde kireçlenme başlaması sonucu insanların ne büyük sıkıntılar çektiği bilinmektedir. Eklemlerin iyi çalışmasının büyük bir nimet olduğu o zaman daha iyi anlaşılmaktadır.

            İnsanoğlunun kendisine verilen her nimet için sayısız şükür borcu vardır. Şükrün en makbulü, verilen nimetin cinsiyle yapılanıdır. Peygamber Efendimiz, kemiklerimizi eklem şeklinde yarattığı için her bir eklemden dolayı Allah’a şükür borcu olduğumuzu belirtiyor ve bu şükrün, her eklem için her gün bir sadaka vermekle ödenebileceğini açıklıyor. Diğer bir söyleyişle eklemlerimizi Cenab-ı Hakk’ın ve onun kullarının hizmetinde kullanmakla görevli olduğumuzu ifade buyuruyor.

            Hadisimizde beş sadaka şeklinden bahsedilmektedir:

           Birinci sadaka; birbirine küsen iki kişinin arasını bulmak ve bu esnada onlar hakkında adaletli davranmak.

            İnsanlar arasındaki anlaşmazlığın çeşitli sebepleri vardır. Bir menfaatin zedelenmesi veya bir davranışın yanlış anlaşılması çoğu zaman dargınlığa yol açar. Araları bozulan kimselerin yakınlarına, bu durumlarda önemli bir görev düşer. Derhal onlarla temasa geçerek anlaşmazlığa yol açan sebepleri bulmak, daha sonra da iki tarafın düşünce tarzlarını ve kaprislerini dikkate alarak barışmalarını sağlamaktır. Onları yeniden kaynaştırırken son derece anlayışlı ve adıl davranmak, küsüp darılma bahanelerini azaltmak gerekir. Bunun için de herkese hatasını uygun ifadelerle söylemek icap eder.

            İkinci sadaka şekli; rahatsızlığı sebebiyle otomobiline, atına veya eşeğine binemeyen kimselere yardımcı olmak, eşyasını arabaya yükleyemeyen veya bir yere taşıyamayan insanlara yardım etmektir.

            Üçüncü sadaka şekli, insanlara güzel söz söylemektir.

            Dördüncü sadaka şekli, namaza yürüyerek gidip gelmektir. Bu esnada atılacak her bir adıma Allah Teâlâ sadaka sevabı verecektir.

           Beşinci sadaka türü de, gelip geçenleri rahatsız edecek şeyleri yoldan kaldırmaktır.  Yolda yürüyen insanlara veya vasıtalara zarar veren, onları sıkıntıya sokan her şey, mesela bir taş, bir odun parçası, trafiğin aksamasına sebep olacak hatalı bir davranış, yaya kaldırımına park edilen bir otomobil, insanlara sıkıntı veren şeylerden bir kısmıdır. Yaya kaldırımından başka bir park yeri bulamadığı halde, insanlara sıkıntı vermemek düşüncesiyle otomobilini daha uzak yere götürüp park eden kimse, bu iyi niyetinin karşılığını Cenab-ı hak’tan mutlaka alacaktır. Bu davranışı küçümsememek gerekir. İmanın 60 veya 70 küsur bölümden meydana geldiğini söyleyen Resulullan Efendimiz, insanlara sıkıntı veren şeyleri yoldan kaldırmayı imanın bir bölümü olarak kabul etmiştir.

            Demek oluyor ki, insanın iyi niyetle yaptığı her hareket bir sadaka sayılmakta ve karşılığı ödenmektedir.

          Peygamber Efendimiz her insanda 360 eklem bulunduğunu ve bu eklemler sayısınca Allah’a şükretmemiz gerektiğini belirtmiştir.

          Başka bir hadiste; her eklem için verilecek sadakaları sayarken Resul’ü Ekrem Efendimiz şöyle buyurmuştur:

          Sübhanallah demek bir sadakadır. Elhamdülillah demek bir sadakadır. La ilahe illallah demek bir sadakadır. Allah’ü ekber demek bir sadakadır. İyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak bir sadakadır. İnsanın kılacağı iki rekât kuşluk namazı ise bütün bunlara bedeldir.

         Daha başka rivayetlerde namaz kılmak, oruç tutmak, haccetmek, karşılaştığı kimselere selam vermek, yol sorana yol göstermek, tükürük ve balgamı ortadan kaldırmak, hatta eşiyle beraber olmak bile sadaka sayılmıştır. İyilik yapamayanın kötülük yapmamaya çalışması da bir sadakadır.

        İnsan, Allah’a olan şükür borcunu başlıca iki yolla öder:

        Biri, Onun emrettiği görevleri yanı farzları yaparak, yasakladığı şeylerden yanı haramlardan kaçarak şükretmektedir.

          Diğeri de, Onun beğenip takdir ettiğinden emin olduğumuz nafile ibadetleri ve güzel davranışları yaparak kulluğumuzu göstermektir.

           Netice olarak hadisten öğrendiklerimiz:

1. Allah Teâlâ’nın lütfettiği her ekleme karşılık, insanın ona her gün bir şükür (bir sadaka) borcu vardır. Vücutta 360 eklem olduğuna göre her gün 360 sadaka vermesi gerekir.
2. İnsanların arasını bulmak bir sadakadır.
3. Bineğine binemeyen veya yükünü yüklemekte ve taşımakta zorlanan kimselere yardımcı olmak sadakadır.
4. Söylenen güzel sözler birer sadakadır.
5. Cemaatle namaz kılmak üzere camiye giderken atılan her adıma bir sadaka sevabı verilecektir.
6. İnsanları rahatsız eden şeyleri yoldan kaldırmak sadakadır.  

 

 

HÜSEYİN BALCI

Okunma Sayısı: 246

Yorum Ekle

YAZARIN DİĞER YAZILARI